Đột quỵ là căn bệnh nguy hiểm có tỷ lệ tử vong cao, xảy ra bất ngờ nên rất khó phát hiện, điều trị kịp thời. Bệnh đột quỵ đang ngày càng trẻ hóa khi xuất hiện ngày càng nhiều ở những người độ tuổi 20. Bài viết này, Hội yêu thích nghệ thuật chăm sẽ hướng dẫn nhanh cách sơ cứu đột quỵ tạm thời để hạn chế tình trạng bệnh phát triển dẫn đến hậu quả đáng tiếc.
Đột quỵ là gì?
Đột quỵ là tên gọi khác của bệnh tai biến mạch máu não, đây là bệnh lý liên quan đến tình trạng não bộ bị tổn thương.
Bệnh thường xảy ra khi não không được cung cấp lượng máu ổn định, dẫn đến lượng oxy và dinh dưỡng dùng để nuôi các tế bào não bị giảm đáng kể. Tế bào não sẽ chết dần trong vài phút gây ra các biến chứng nguy hiểm về sức khỏe người bệnh.
Bệnh đột quỵ hiện nay được chia thành năm loại chính là đột quỵ thiếu máu cục bộ và đột quỵ huyết khối, đột quỵ tắc mạch, đột quỵ xuất huyết và đột quỵ TIA.
- Đột quỵ thiếu máu cục bộ gây ra do việc tắc nghẽn động mạch.
- Đột quỵ huyết khối là do các mạch máu bị tắc nghẽn hình thành máu đông hoặc các mảng bám tích tụ tại động mạch não, động mạch cổ.
- Đột quỵ tắc mạch xảy ra khi các cục máu đông hình thành ở bất cứ vị trí nào trong cơ thể, thường gặp nhất là tại tim, sau đó di chuyển gây tắc nghẽn mạch máu não.
- Đột quỵ xuất huyết là trường hợp đột quỵ do các vết nứt tại bề mặt não hoặc xuất huyết tại động mạch não. Hệ thống mạch máu não sẽ bị phình và dị dạng, gây ra đột quỵ.
- Đột quỵ TIA là những giai đoạn ngắn xuất hiện triệu chứng của đột quỵ. Tình trạng chỉ kéo dài vài phút, không nguy hiểm như các loại đột quỵ khác nên còn được gọi là đột quỵ nhỏ.
Nguyên nhân dẫn đến đột quỵ là gì?
Có thể chia nguyên nhân dẫn đến đột quỵ thành yếu tố có thể kiểm soát được và yếu tố không thể kiểm soát. Yếu tố có thể kiểm soát là các vấn đề có thể điều chỉnh bằng việc sinh hoạt, ăn uống điều độ và sử dụng thuốc hỗ trợ. Yếu tố không thể kiểm soát là các vấn đề liên quan đến tiểu sử gia đình, nhóm máu, chủng tộc…
Yếu tố đột quỵ có thể kiểm soát
- Cao huyết áp: Bệnh cao huyết áp có thể gây ra các cục máu đông, cản trở việc lưu thông máu lên não dẫn đến xuất huyết não.
- Hút thuốc: Tổn thương mạch máu, tăng khả năng xơ cứng động mạch và bệnh cao huyết áp.
- Cholesterol cao, thừa cân: Tăng khả năng bị các bệnh lý về mỡ máu, tim mạch, cao huyết áp.
- Bệnh tim mạch: Tim suy, rối loạn nhịp tim, nhiễm trùng tim…
- Đột quỵ tái phát: Những người đã từng có tiền sử đột quỵ có thể tái phát lại trong thời gian đầu.
Yếu tố đột quỵ không thể kiểm soát
- Tuổi tác: Người trên 55 tuổi có nguy cơ đột quỵ cao nhất.
- Giới tính: Khả năng đột quỵ của nam giới cao hơn nữ giới.
- Chủng tộc: Người Mỹ gốc Phi có nguy cơ mắc bệnh đột quỵ cao hơn các chủng tộc khác.
- Tiền sử gia đình: Người thân đã từng bị đột quỵ hoặc mắc các bệnh lý như cao huyết áp, tim mạch… có khả năng bị đột quỵ cao hơn.
Biểu hiện của người có nguy cơ bị đột quỵ
Dấu hiệu bị bệnh đột quỵ biến mất rất nhanh nên nhiều người thường cho đây là căn bệnh đến bất ngờ. Bệnh đột quỵ có nhiều biển hiện khác nhau, xuất hiện trong thời gian ngắn nhưng sẽ lặp đi lặp lại nhiều lần. Tùy vào tình trạng cơ thể mà dấu hiệu mắc bệnh của từng người lại khác nhau. Dưới đây là các biểu hiện thường gặp của căn bệnh này.
- Cơ thể đột nhiên không có sức lực, mệt mỏi, tê cứng trên mặt, nụ cười méo mó.
- Chân tay mất cảm giác, không thể cử động trong thời gian ngắn., dấu hiệu đột quỵ này khá giống bị liệt. Nếu không thể nâng hai tay qua đầu cùng lúc tức là bạn có khả năng bị đột quỵ.
- Phát âm bị dính chữ, nói không rõ chữ một cách bất thường. Bạn có thể thử bằng cách nhắc lại những câu nói đơn giản, nếu việc phát âm gặp khó khăn thì bạn đang có những dấu hiệu của bệnh đột quỵ.
- Hoa mắt, chóng mặt, không sử dụng được các bộ phận trên cơ thể cùng lúc, mất thăng bằng cơ thể.
- Thị lực giảm, xuất hiện các cơn đau đầu ngắn nhưng dữ dội.
Các dấu hiệu trên khá giống với triệu chứng của bệnh gặp cơn thiếu máu não thoáng qua. Bệnh thiếu máu não thoáng qua cũng là một dấu hiệu cảnh báo tình trạng đột quỵ sắp xuất hiện.
Vậy nên khi gặp các dấu hiệu này thường đến và qua đi rất nhanh. Hãy luôn chú ý và lắng nghe cơ thể để phát hiện, điều trị kịp thời căn bệnh nguy hiểm này.
Hướng dẫn cách xử lý, sơ cứu đột quỵ tạm thời
Khi phát hiện có người bị đột quỵ bạn cần thực hiện ngay những bước sơ cứu dưới đây để hạn chế xảy ra tình trạng xấu nhất.
Bước 1: Nhanh chóng gọi điện thoại hoặc liên hệ đến các đơn vị cho thuê xe cấp cứu để đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất, đồng thời ghi chú lại thời điểm phát hiện bệnh nhân bắt đầu đột quỵ.
Bước 2: Tiếp cận bệnh nhân một cách nhẹ nhàng, đặt người bệnh nằm nghiêng một bên và làm thông thoáng đường thở. Tuyệt đối không để bệnh nhân tự di chuyển hay bị rung lắc.
Bước 3: Nới lỏng trang phục cho bệnh nhân như cổ áo, cà vạt, khăn choàng cổ, thắt lưng… Tạo môi trường thoải mái để bệnh nhân tự thở, nếu bệnh nhân gặp khó khăn để nhận oxy thì cần nghĩ cách cung cấp oxy cho bệnh nhân ngay.
Bước 4: Ghi chú lại các loại thuốc bệnh nhân đang dùng để các bác sĩ có căn cứ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Khu thực hiện sơ cứu cho bệnh nhân đột quỵ, không nên chờ đợi các triệu chứng thoái lui mà phải nhanh chóng sơ cứu và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Tuyệt đối không thể người bệnh tự dùng thuốc, ăn hay uống gì trong lúc đang phát bệnh. Không tiến hành bất cứ hoạt động nào trên người bệnh nhân (trừ việc cung cấp oxy nuôi cơ thể).
Cách phòng chống bệnh đột quỵ
Để phòng tránh bệnh đột quỵ, bạn cần có chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý để hạn chế các bệnh tim mạch, mỡ máu, đái tháo đường.
Ăn nhiều rau quả, bổ sung đủ Protein và hạn chế các món ăn chiên xào, nhiều chất béo. Các loại đồ ngọt, thực phẩm nhiều đường cũng không tốt cho sức khỏe.
Bạn nên tập thể dục hàng ngày, giữ ấm cho cơ thể để nâng cao sức khỏe, hạn chế việc tăng huyết áp vì nhiễm lạnh.
Hút thuốc lá cũng sẽ tăng khả năng bị đột quỵ, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe của những người xung quanh nên cần bỏ thuốc, hạn chế hút thuốc. Bạn hãy đi kiểm tra sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện các vấn đề gây ra bệnh đột quỵ.
Bên cạnh đó, nhưng người đã mắc bệnh đột quỵ và phải nằm liệt giường thì nên mua hoặc sử dụng dịch vụ thuê máy thở oxy tại nhà để hỗ trợ hô hấp và tăng khả năng hồi phục.
Trên đây là toàn bộ cách xử lý, sơ cứu đột quỵ tạm thời mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình. Đột quỵ là căn bệnh nguy hiểm, hãy luôn quan tâm đến sức khỏe của bản thân để có cuộc sống khỏe mạnh.